Amharic - ሳዲቅ & ሳኒ ሐቢብ Arabic - تفسير المیسر Azərbaycanca - Alikhan Musayev Bengali - জহুরুল হক Bosnian - Besim Korkut Deutsch - Abu Rida Muhammad ibn Ahmad Deutsch - Bubenheim & Elyas Deutsch - Adel Theodor Khoury English - Sayyid Abul Ala Maududi English - Saheeh International English - Mohammad Habib Shakir English - Abdullah Yusuf Ali Español - Muhammad Isa García Farsi - آیتی Français - Muhammad Hamidullah Indonesian - Kementerian Agama Italiano - Hamza Roberto Piccardo Japanese - 日本語翻訳 Korean - 한국어 번역 Kurdish - تهفسیری ئاسان Malay - Basmeih Русский - Эльмир Кулиев Русский - Аль-Мунтахаб Svenska - Bernström Tajik - Оятӣ Türkçe - Abdulbakî Gölpınarlı Türkçe - Yasar Nuri Öztürk Tatarça - Ногмани тәфсире Українська - Михайло Якубович Urdu - جالندہری Ozbek - Мухаммад Содик Chinese - 穆罕默德马健
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
الٓمٓ
Alif-Laaam-Meeem
سهرنجی سهرهتای سوورهتی (البقرة) بده.
تَنزِيلُ ٱلْكِتَٰبِ لَا رَيْبَ فِيهِ مِن رَّبِّ ٱلْعَٰلَمِينَ
Tanzeelul Kitaabi 'laaraiba feehi mir rabbil 'aalameen
دابهزاندنی ئهم قورئانه لهلایهن پهروهردگاری جیهانیانهوه هیچ گومانی تێدانیه.
أَمْ يَقُولُونَ ٱفْتَرَىٰهُ ۚ بَلْ هُوَ ٱلْحَقُّ مِن رَّبِّكَ لِتُنذِرَ قَوْمًۭا مَّآ أَتَىٰهُم مِّن نَّذِيرٍۢ مِّن قَبْلِكَ لَعَلَّهُمْ يَهْتَدُونَ
Am yaqooloonaf taraahu bal huwal haqqu mir rabbika litunzira qawma maaa ataahum min nazeerim min qablika la'allahum yahtadoon
ئایا خوانهناسان دهڵێن: (محمد صلی الله علیه وسلم) ئهم قورئانهی ههڵبهستووه؟ نهخێر وانی یه، بهڵکو قورئان حهق و ڕاسته و لهلایهن پروهردگارتهوه نێردراوه، بۆ ئهوهی قهوم و هۆزێک بێدار بکهیتهوه که پێش تۆ بێدارخهرهوهیهکیان بۆ نههاتووه، تاڕێگهی هیدایهت و ئیمان بگرنهبهر.
ٱللَّهُ ٱلَّذِى خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا فِى سِتَّةِ أَيَّامٍۢ ثُمَّ ٱسْتَوَىٰ عَلَى ٱلْعَرْشِ ۖ مَا لَكُم مِّن دُونِهِۦ مِن وَلِىٍّۢ وَلَا شَفِيعٍ ۚ أَفَلَا تَتَذَكَّرُونَ
Allaahul lazee khalaqas samaawaati wal arda wa maa bainahumaa fee sittati ayyaam;Thummas tawaa 'alal 'arsh; maa lakum min doonihee minw-wwaliyyinw-wala shafee'; afala tatazakkaroon
خوا ئهو زاتهیه که ئاسمانهکان و زهوی و ههرچی له نێوانیاندا ههیه له شهش ڕۆژدا دروستی کردووه (مهرج نیه دڕێژی ئهو ڕۆژانه بهقهدهر دڕێژی شهو و ڕۆژی زهوی بێت که به بیست و چوار سهعات جارێک بهدهوری خۆیدا دهسوڕێتهوه، چونکه ههندێک ڕۆژ ههروهک قورئان خۆی ئاماژهی بۆ دهکات ههزار ساڵه، ههندێکی تری پهنجا ههزار ساڵه)، پاشان خوا لهسهر تهختی فهرمانڕهواییهوه سهرپهرشتی کارو فرمانی دروستکراوانی دهکات و ئهوهی ئهو عیلمی پێی ههیه و دهیزانێت و دهیهوێت، ههر ئهوه پێش دێت، (سهرنجی ئایهتی _2_الرعد بده)، خهڵکینه جگه لهو خوایهکهس نیه پشتیوانیتان لێ بکات یان تکا کارتان بێت، ئایه یاداوهری وهردهگرن و تێدهگهن.
يُدَبِّرُ ٱلْأَمْرَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ إِلَى ٱلْأَرْضِ ثُمَّ يَعْرُجُ إِلَيْهِ فِى يَوْمٍۢ كَانَ مِقْدَارُهُۥٓ أَلْفَ سَنَةٍۢ مِّمَّا تَعُدُّونَ
Yudabbirul amra minas samaaa'i ilal ardi Thumma ya'ruju ilai Thumma ya'ruju ilaihi fee yawmin kaana miqdaaruhoooo alfa sanatim mimmaa ta'uddoon
ئهو خوایه له ژوور ئاسمانهوه کاروباری زهوی ڕێک دهخات و سهرپهرشتی دهکات، لهوهودوا ڕووداوهکان و بهسهرهاتهکان و کارو کردهوهی بهندهکان دهگهرێتهوه بۆ لای، له ڕۆژێکدا که بهرامبهر ههزار ساڵه بهو حسابهی ئێوه که دهیکهن.
ذَٰلِكَ عَٰلِمُ ٱلْغَيْبِ وَٱلشَّهَٰدَةِ ٱلْعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ
Zaalika 'aalimul ghaybi wa shahaadatil 'azeezur raheem
ئا ئهو خوایه زانایه به نهێنی و ئاشکراکان، له ههمان کاتدا خاوهن دهسهڵات و میهرهبانیشه.
ٱلَّذِىٓ أَحْسَنَ كُلَّ شَىْءٍ خَلَقَهُۥ ۖ وَبَدَأَ خَلْقَ ٱلْإِنسَٰنِ مِن طِينٍۢ
Allazee ahsana kulla shai in khalaqa; wa bada a khalqal insaani min teen
ئهو خوایه زاتێکه ههموو شتێکی بهچاکی و ڕێکوپێکی بهدیهێناوه، لهسهرهتاوه ئادهمیزادی له قوڕ دروست کردووه.
ثُمَّ جَعَلَ نَسْلَهُۥ مِن سُلَٰلَةٍۢ مِّن مَّآءٍۢ مَّهِينٍۢ
Thumma ja'ala naslahoo min sulaalatim mim maaa'immaheen
پاشان زنجیرهی نهوهکانی له ئاوێکی ساده و بێنرخ بهدیهێناوه.
ثُمَّ سَوَّىٰهُ وَنَفَخَ فِيهِ مِن رُّوحِهِۦ ۖ وَجَعَلَ لَكُمُ ٱلسَّمْعَ وَٱلْأَبْصَٰرَ وَٱلْأَفْـِٔدَةَ ۚ قَلِيلًۭا مَّا تَشْكُرُونَ
Thumma sawwaahu wa nafakha feehi mir roohihih; wa ja'ala lakumus sam'a wal-absaara wal-af'idah; taqaleelam maa tashkuroon
پاشان ئادهمیزاده بهڕێک و پێکی ڕێکخست، له ڕوح و گیانێک که خۆی خاوهنیهتی فووی پێداکرد، ئینجا دهزگای بیستن و بینین و لێکدانهوهی پێبهخشیون، کهمتان سوپاسگوزارن.
وَقَالُوٓا۟ أَءِذَا ضَلَلْنَا فِى ٱلْأَرْضِ أَءِنَّا لَفِى خَلْقٍۢ جَدِيدٍۭ ۚ بَلْ هُم بِلِقَآءِ رَبِّهِمْ كَٰفِرُونَ
Wa qaalooo 'a-izaa dalalnaa fil ardi 'a-innaa lafee khalqin jadeed; bal hum biliqaaa'i rabbihim kaafirroon
(لهگهڵ ئهو ههموو بهڵگه بههێزانهدا) خوانهناسان دهیانوت: ئایه ئهگهر مردین و بزر بووین له توێی خاکی زهویدا، ئایا جارێکی تر سهرلهنوێ دروست دهکرێینهوه؟! نهخێر ون نابن! بهڵکو ئهوانه (ههر قسهی بهتاڵ و پڕوپوچ دهکهن ئهگینا له بنهڕهتدا به ئاماده بوونی بهردهم بارهگای پهروهردگاریان) بێ باوهڕن...
۞ قُلْ يَتَوَفَّىٰكُم مَّلَكُ ٱلْمَوْتِ ٱلَّذِى وُكِّلَ بِكُمْ ثُمَّ إِلَىٰ رَبِّكُمْ تُرْجَعُونَ
Qul yatawaffaakum malakul mawtil lazee wukkila bikum Thumma ilaa rabbikum turja'oon
جا پێیان بڵێ: فریشتهی گیان کێشان که کاری گیان کێشانتانی پێ سپێردراوه دهتانمرێنێت، لهوهودوا بۆلای پهروهردگارتان دهبرێنهوه.
وَلَوْ تَرَىٰٓ إِذِ ٱلْمُجْرِمُونَ نَاكِسُوا۟ رُءُوسِهِمْ عِندَ رَبِّهِمْ رَبَّنَآ أَبْصَرْنَا وَسَمِعْنَا فَٱرْجِعْنَا نَعْمَلْ صَٰلِحًا إِنَّا مُوقِنُونَ
Wa law taraaa izil mujrimoona naakisoo ru'oosihim 'inda rabbihim rabbanaaa absarnaa wa sami'naa farji'naa na'mal saalihan innaa mooqinoon
ئهگهر دهتبینی کاتێك ئهو تاوانبارانه (که باوهڕیان بهزیندوو بوونهوه نهبوو) خهجاڵهت و سهرشۆڕن لهبهردهم دادگای خواییدا، دهڵێن: پهروهردگارا ئهوه ئیتر بهچاوی خۆمان بینیمان، به گوێی خۆمان بیستمان ئهوهی بڕوامان پێی نهبوو، ئێستهش ئێمه بگێڕهوه بۆ دنیا مهرج بێت ههر کارو کردهوهی چاکه ئهنجام بدهین، ئێمه ئێسته تهواو دڵنیاین..!!
وَلَوْ شِئْنَا لَءَاتَيْنَا كُلَّ نَفْسٍ هُدَىٰهَا وَلَٰكِنْ حَقَّ ٱلْقَوْلُ مِنِّى لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنَ ٱلْجِنَّةِ وَٱلنَّاسِ أَجْمَعِينَ
Wa law shi'naa la-aatainaa kulla nafsin hudaahaa wa laakin haqqal qawlu minnee la amla'anna jahannama minal jinnati wannaasi ajma'een
بێگومان ئهگهر بمانوویستایه ههموو کهسێکمان هیدایهت و ڕێنموویی دهکرد (بهناچاری و بهبێ ویستی خۆیان)، بهڵام بڕیاری من ئهوهیه (که ئادهمیزاد و پهریهکان سهربهست و سهرپشك و ئازاد بکهم، سهرئهنجامیش) ههر دۆزهخ پڕ دهکهم له پهریهکان و له خهڵکی تێکرا، (لهوانهی بڕوایان به خواو پێغهمبهرهکانی نهبوو).
فَذُوقُوا۟ بِمَا نَسِيتُمْ لِقَآءَ يَوْمِكُمْ هَٰذَآ إِنَّا نَسِينَٰكُمْ ۖ وَذُوقُوا۟ عَذَابَ ٱلْخُلْدِ بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ
Fazooqoo bimaa naseetum liqaaa'a yawminkum haaza innaa naseenaakum wa zooqoo 'azaabal khuldi bimaa kuntum ta'maloon
دهی کهواته بچێژن مادهم ئێوه ئهم ڕۆژهتان فهرامۆش کرد، ئێمهش بهڕاستی ئێوه پشتگوێ دهخهین، بچێژن ئێش و سزای نهبڕاوه، له سهرئهنجامی کارو کردهوهیهك که دهتانکرد.
إِنَّمَا يُؤْمِنُ بِـَٔايَٰتِنَا ٱلَّذِينَ إِذَا ذُكِّرُوا۟ بِهَا خَرُّوا۟ سُجَّدًۭا وَسَبَّحُوا۟ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَهُمْ لَا يَسْتَكْبِرُونَ ۩
Innamaa yu'minu bi aayaatinal lazeena izaa zukkiroo bihaa kharroo sujjadanw wa sabbahoo bihamdi rabbihim wa hum laa yastakbiroon
بهڕاستی تهنها ئهوانه بڕوا به ئایهتهکانی ئێمه دههێنن، کاتێك یاداوهری دهکرێن پێی، خێرا سوژده دهبهن تهسبیحات و سوپاسگوزاری پهروهردگاریان دهکهن، له کاتێکدا ئهوانه به هیچ شێوهیهك فیزیان نیه و خۆیان بهگهوره نازانن.
تَتَجَافَىٰ جُنُوبُهُمْ عَنِ ٱلْمَضَاجِعِ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ خَوْفًۭا وَطَمَعًۭا وَمِمَّا رَزَقْنَٰهُمْ يُنفِقُونَ
Tatajaafaa junoobuhum 'anil madaaji'i yad'oona rabbahum khawfanw wa tama'anw wa mimmaa razaqnaahum yunfiqoon
(ئهو ئیمانداره بهختهوهرانه) نێوانیان خۆش نیه لهگهڵ ڕاکشان له جێگهو ڕێگهو ڕێگهی گهرم و نهرما (واته بهنوێژو خواپهرستی بهشێکی شهو دهبهنه سهر)، ههمیشه نزاو پاڕانهوهیان ڕوو به پهروهردگاریانه له خهشم و قین و دۆزهخی دهترسن، ئاواتی ڕهزامهندی و بهههشتیان ههیه و لهو ڕزق و ڕۆزی و توانایی و زانیاریهی پێمهن بهخشیوون دهبهخشن.
فَلَا تَعْلَمُ نَفْسٌۭ مَّآ أُخْفِىَ لَهُم مِّن قُرَّةِ أَعْيُنٍۢ جَزَآءًۢ بِمَا كَانُوا۟ يَعْمَلُونَ
Falaa ta'lamu nafsum maaa ukhfiya lahum min qurrati a'yunin jazaaa'am bimaa kaanoo ya'maloon
جا هیچ کهس لهو بهختهوهرانه نازانێت چی بۆههڵگیراوه وشاراوهتهوه له نازو نیعمهتی جۆراوجۆر لای پهروهردگاری، که چاوان پێی گهش دهبنهوه و بهدیتنی شاد دهبن، له پاداشتی کارو کردهوهی چاك و پاکیاندا که ئهنجامیان دهدا.
أَفَمَن كَانَ مُؤْمِنًۭا كَمَن كَانَ فَاسِقًۭا ۚ لَّا يَسْتَوُۥنَ
Afaman kaana mu'minan kaman kaana faasiqaa; laa yasta woon
ئایا ئهو کهسهی ئیماندار بوو بێت وهك ئهو کهسهیه که تاوانبار بوو بێت؟ وهك یهك نین...
أَمَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ فَلَهُمْ جَنَّٰتُ ٱلْمَأْوَىٰ نُزُلًۢا بِمَا كَانُوا۟ يَعْمَلُونَ
Ammal lazeena aamanoo wa 'amilus saalihaati falahum jannaatul maawa nuzulam bimaa kaanoo ya'maloon
بهڵکو ئهوانهی که باوهڕیان هێناوه و کردهوه چاکهکانیان ئهنجامداوه، شوێنیان باخچهکانی بهههشته (که بۆ ههمیشه جێگهی حهوانهوه و حهسانهوهیانه)، ههر لهوێ دادهبهزن، له پاداشتی کارو کردهوهیهك که دهیانکرد.
وَأَمَّا ٱلَّذِينَ فَسَقُوا۟ فَمَأْوَىٰهُمُ ٱلنَّارُ ۖ كُلَّمَآ أَرَادُوٓا۟ أَن يَخْرُجُوا۟ مِنْهَآ أُعِيدُوا۟ فِيهَا وَقِيلَ لَهُمْ ذُوقُوا۟ عَذَابَ ٱلنَّارِ ٱلَّذِى كُنتُم بِهِۦ تُكَذِّبُونَ
Wa ammal lazeena fasaqoo famaawaahumn Naaru kullamaaa araadooo any yakhrujoo minhaaa u'eedoo feehaa wa qeela lahum zooqoo 'zaaaban Naaril lazee kuntum bihee tukazziboon
ئهوانهش تاوانبار یاخی بوون، شوێنیان ناو ئاگری دۆزهخه، ههر کاتێك ویستیان لێی دهرچن، دهگێڕدرێنهوه بۆ ناوی، پێیان دهوترێت: بچێژن سزای ئهو ئاگرهی که بڕواتان پێی نهبوو.
وَلَنُذِيقَنَّهُم مِّنَ ٱلْعَذَابِ ٱلْأَدْنَىٰ دُونَ ٱلْعَذَابِ ٱلْأَكْبَرِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ
Wa lanuzeeqan nahum minal 'azaabil ladnaa doonal 'azaabil akbari la'allahum yarji'oon
سوێند بهخوا ئێمه تاڵاو له دنیادا دهکهین بهگهرویاندا، بێجگه له سزای ڕیشهکهنکردنیان، بۆئهوهی هۆش و بیربکهنهوهو بیرێك بکهنهوه و بگهڕێنهوه بۆ لای ئیمان.
وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّن ذُكِّرَ بِـَٔايَٰتِ رَبِّهِۦ ثُمَّ أَعْرَضَ عَنْهَآ ۚ إِنَّا مِنَ ٱلْمُجْرِمِينَ مُنتَقِمُونَ
Wa man azlamu mimman zukkira bi aayaati rabbihee summa a'rada 'anhaa; innaa minal mujrimeena muntaqimmon
جا کێ لهو کهسه ستهمکارتره که به فهرموودهکانی خوا یاداوهری و ئامۆژگاری کرابێت، پاشان پشتی لێ ههڵکربێت و گوێی پێنهدات، بهڕاستی ئێمه تۆڵه له تاوانبارو تاوانکاران دهستێنین.
وَلَقَدْ ءَاتَيْنَا مُوسَى ٱلْكِتَٰبَ فَلَا تَكُن فِى مِرْيَةٍۢ مِّن لِّقَآئِهِۦ ۖ وَجَعَلْنَٰهُ هُدًۭى لِّبَنِىٓ إِسْرَٰٓءِيلَ
Wa laqad aayainaa Moosal Kitaaba falaa takun fee miryatim mil liqaaa'ihee wa ja'alnaahu hudal li Baneee Israaa'eel
سوێند به خوا بهڕاستی ئێمه تهوراتمان بهخشی به موسا، تۆ (ئهی محمد صلی الله علیه وسلم) هیچ گومانت نهبێت له دیداری موساو لهوهش که تهورات لهلایهن ئێمهوه بهخشراوه بهو، ئهو کاته ئێمه تهوراتمان کرد به ڕێنموویی بۆ نهوهی ئیسرائیل.
وَجَعَلْنَا مِنْهُمْ أَئِمَّةًۭ يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا لَمَّا صَبَرُوا۟ ۖ وَكَانُوا۟ بِـَٔايَٰتِنَا يُوقِنُونَ
Wa ja'alnaa minhum a'immatany yahdoona bi amrinaa lammaa sabaroo wa kaanoo bi aayaatinaa yooqinoon
پاشان که نهوهی ئیسرائیل خۆگری و ئارامیان کرده پیشهیان کردمانن به پێشهواو دهسهڵاتمان پێبهخشین، ئهو کاته دڵنیایی و بڕوایهکی تهواویان ههبوو به ئایهتهکانی ئێمه (شایستهی ئهو ڕێزه بوون).
إِنَّ رَبَّكَ هُوَ يَفْصِلُ بَيْنَهُمْ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ فِيمَا كَانُوا۟ فِيهِ يَخْتَلِفُونَ
Inna rabbaka huwa yafsilu bainahum yawmal qiyaamati feemaa kaanoo feehi yakhtalifoon
بهڕاستی پهروهردگارت خۆی (دوای ئهوهی که بوونه چهندهها دهسته و گرۆ) له ڕۆژی قیامهتدا لهیهك جیایان دهکاتهوه، چاك و خراپیان دیاری دهکات لهو شتانهدا کهوا ئهوان کێشهیان تێدا دهکرد و ڕووبهڕوی یهك دهبوونهوه و بهرامبهر یهك دهوهستانهوه.
أَوَلَمْ يَهْدِ لَهُمْ كَمْ أَهْلَكْنَا مِن قَبْلِهِم مِّنَ ٱلْقُرُونِ يَمْشُونَ فِى مَسَٰكِنِهِمْ ۚ إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَٰتٍ ۖ أَفَلَا يَسْمَعُونَ
Awalam yahdi lahum kam ahlaknaa min qablihim minal qurooni yamshoona fee zaalika la aayaatin afalaa yasma'oon
ئایا ئهوه پهندو ئامۆژگاری وهرناگرن لهوهی: ئێمه پێش ئهمان چهندهها جیل و نهوهمان لهناوبردوه، بهناو ماڵهکانیاندا دێن و دهچن، بهڕاستی ئا لهو دیمهنانهدا بهڵگهی زۆر بههێز ههیه لهسهر دهسهڵاتی ئێمه، ئایا ئهوه نابیستن؟!
أَوَلَمْ يَرَوْا۟ أَنَّا نَسُوقُ ٱلْمَآءَ إِلَى ٱلْأَرْضِ ٱلْجُرُزِ فَنُخْرِجُ بِهِۦ زَرْعًۭا تَأْكُلُ مِنْهُ أَنْعَٰمُهُمْ وَأَنفُسُهُمْ ۖ أَفَلَا يُبْصِرُونَ
Awalam yaraw annaa nasooqul maaa'a ilal lardil juruzi fanukhriju bihee zar'an taakulu minhu an'aamuhum wa anfusuhum afalaa yubsiroon
ئایا سهرنجیان نهداوه که بهڕاستی چۆن ئێمه ئاوکێش دهکهین و دهیبهین بۆ زهوی وزاری وشك و بێ ڕوهك جا بهو ئاوه ڕوهك و گژوگیا دهردههێنین که ماڵاتیان و خۆیشیان لێی دهخۆن، ئایا ئهوه نابینن و سهرنج نادهن؟!
وَيَقُولُونَ مَتَىٰ هَٰذَا ٱلْفَتْحُ إِن كُنتُمْ صَٰدِقِينَ
Wa yaqooloona mataa haazal fat hu in kuntum saadiqeen
بێ باوهڕان دهڵێن: باشه، ئهوه کهی ئهم جیاکردنهوه و سهرکهوتنی ئیمانداره پێش دێت، ئهگهر ڕاست دهکهن؟!
قُلْ يَوْمَ ٱلْفَتْحِ لَا يَنفَعُ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓا۟ إِيمَٰنُهُمْ وَلَا هُمْ يُنظَرُونَ
Qul yawmal fat hi laa yanfa'ul lazeena kafarooo eemaanuhum wa laa hum yunzaroon
ئهی محمد صلی الله علیه وسلم پێیان بڵێ: ڕۆژی جیاکردنهوه و سهرکهوتنی ئیمان، باوهڕهێنانی کافران هیچ سوودی نابێت بۆیان، هیچ مۆڵهتیشیان نادرێت (پهشیمانییش سوودی نابێت).
فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ وَٱنتَظِرْ إِنَّهُم مُّنتَظِرُونَ
Fa a'rid 'anhum wantazir innahum muntazirron
جا تۆ ڕوویان لێ وهرگێڕه و گوێیان مهدهرێ، بهڵکو چاوهڕوان به، بهڕاستی ئهوانه چاوهڕوانن!!