عبس

Abasa

He frowned

Meccan
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ

80:1

عَبَسَ وَتَوَلَّىٰٓ
'Abasa wa tawallaa.
ڕووی گرژکردو ڕووی وه‌رگێڕا (مه‌به‌ست پێغه‌مبه‌ره (صلی الله علیه وسلم) کاتێك (عبدالله ی کوڕی ام مکتوم) که ئیماندارێکی نابینابوو هات بۆ خزمه‌تی، ئه‌ویش هه‌ندێك له سه‌رانی قوره‌یشی کۆ کردبۆوه به ئومێدی هیدایه‌تیان، عبدالله وتی: ئه‌ی پێغه‌مبه‌ری خوا، خوا چی فێرکردوویت منیش فێر بکه‌، پێغه‌مبه‌ر (صلی الله علیه وسلم) پێی ناخۆش بوو که قسه‌کانی پێ ده‌بڕێت، له‌به‌رئه‌وه ڕووی گرژکرد و ڕووی وه‌رگێڕا. بۆیه سه‌ره‌تای ئه‌م سووره‌ته دابه‌زی که گله‌ییه له پێغه‌مبه‌ر (صلی الله علیه وسلم).

80:2

أَن جَآءَهُ ٱلْأَعْمَىٰ
An jaa-ahul 'a-maa
له‌به‌رئه‌وه‌ی نابیناکه هات بۆ لای.

80:3

وَمَا يُدْرِيكَ لَعَلَّهُۥ يَزَّكَّىٰٓ
Wa maa yudreeka la'allahu yaz zakkaa.
جا تۆ چوزانیت به‌ڵکو ئه‌و هاتبێت تا دڵ و ده‌روونی خاوێن بکاته‌وه‌.

80:4

أَوْ يَذَّكَّرُ فَتَنفَعَهُ ٱلذِّكْرَىٰٓ
Au yaz zak karu fatanfa 'ahuz zikraa.
یاخود ئامۆژگاری وه‌ربگرێت، تا ئامۆژگاریه‌که سوودی پێبگه‌یه‌نێت.

80:5

أَمَّا مَنِ ٱسْتَغْنَىٰ
Amma manis taghnaa
به‌ڵام ئه‌وه‌ی که خۆی بێ نیاز نیشان ده‌دات و نایه‌وێت ڕێنموومایی وه‌ربگرێت.

80:6

فَأَنتَ لَهُۥ تَصَدَّىٰ
Fa-anta lahu tasaddaa
تۆ له‌گه‌ڵ ئه‌ودا کۆده‌بیته‌وه و گرنگی به‌و ده‌ده‌یت و ڕوو له‌و ده‌که‌یت.

80:7

وَمَا عَلَيْكَ أَلَّا يَزَّكَّىٰ
Wa ma 'alaika allaa yaz zakka.
جا تۆ هیچ گوناهبار نابیت که ئه‌و ئیمانی نه‌وێت و پاك و پوخته‌کردنی ده‌روونی نه‌وێت.

80:8

وَأَمَّا مَن جَآءَكَ يَسْعَىٰ
Wa amma man jaa-aka yas'a
به‌ڵام ئه‌وه‌ی که خۆی هاتوه‌ته لات و کۆشش ده‌کات و مه‌به‌ستێتی که شاره‌زای به‌رنامه‌ی خوا ببێت...

80:9

وَهُوَ يَخْشَىٰ
Wahuwa yakhshaa
له‌کاتێکدا ئه‌و له خوا ده‌ترسێت.

80:10

فَأَنتَ عَنْهُ تَلَهَّىٰ
Fa-anta 'anhu talah haa.
ئه‌وه تۆ گوێ به‌و ناده‌یت و خۆتی لێ بێ ئاگا ده‌که‌یت.

80:11

كَلَّآ إِنَّهَا تَذْكِرَةٌۭ
Kalla innaha tazkirah
نه‌خێر وامه‌که‌و وامه‌به‌، چونکه به‌ڕاستی ئه‌م ئایه‌تانه‌، ئه‌م سوره‌ته‌، یادخستنه‌وه و ئامۆژگاریه‌.

80:12

فَمَن شَآءَ ذَكَرَهُۥ
Faman shaa a zakarah
جا که‌سێك بیه‌وێت ڕێنموویی وه‌رگرێت، ئه‌وه یادی ده‌کات.

80:13

فِى صُحُفٍۢ مُّكَرَّمَةٍۢ
Fi suhufim mukar rama
(ئه‌و قورئانه‌) له چه‌ندین لاپه‌ڕه‌ی به‌ڕێزو پیرۆزدا هه‌ڵگیراوه و له (لوح المحفوظ) وه‌رگیراوه‌.

80:14

مَّرْفُوعَةٍۢ مُّطَهَّرَةٍۭ
Marfoo'atim mutah hara
که به‌رزو بڵند و پاك و خاوێنن.

80:15

بِأَيْدِى سَفَرَةٍۢ
Bi'aidee safara
به‌ده‌ستی فریشته نووسه‌ره‌کان.

80:16

كِرَامٍۭ بَرَرَةٍۢ
Kiraamim bararah.
که به‌ڕێزو خواناس و ملکه‌چ و فه‌رمانبه‌رداران.

80:17

قُتِلَ ٱلْإِنسَٰنُ مَآ أَكْفَرَهُۥ
Qutilal-insanu maa akfarah.
ئه‌ی ئاده‌میزاد، به‌کوشت بچیت، چه‌نده کافره‌، سپڵه‌یه‌، چه‌نده خوانه‌ناس و یاخیه‌، یاخود به‌کوشت چێت ئاده‌میزاد چی وای لێکردووه که کافر بێت؟! چ پاساوێکی هه‌یه بۆ خوانه‌ناسی و یاخی بوون.

80:18

مِنْ أَىِّ شَىْءٍ خَلَقَهُۥ
Min aiyyi shai-in Khalaq
(بۆ بیرناکاته‌وه‌‌) خوا له‌چی دروستی کردووه‌؟!

80:19

مِن نُّطْفَةٍ خَلَقَهُۥ فَقَدَّرَهُۥ
Min nutfah; khalaqahu faqad-darah.
له نوتفه‌یه‌ك (له خاڵێکی زۆر بچووك که به چاو نابینرێت) دروستی کردووه و هه‌موو ئه‌ندامانی ده‌ر و ناوی پێ به‌خشیوه و ئه‌ندازه‌گیری وردی له دروستکردنیدا ئه‌نجام داوه‌، (کات و شوێنی له‌دایکبوونی و مردنی بۆ دیاری کردووه‌).

80:20

ثُمَّ ٱلسَّبِيلَ يَسَّرَهُۥ
Thummas sabeela yas-sarah
له‌وه‌ودوا ژیانی بۆ ئاسان کردووه و سه‌رپشکی کردووه له په‌یڕه‌وی کردنی ڕێگه‌ی چاکه یان خراپه‌، ئیمان یان کوفر، (دوای ئه‌وه‌ی که ده‌ست نیشانی هه‌ردووکیانی بۆ کردووه و سه‌ره‌نجامی ڕوون کردۆته‌وه‌).

80:21

ثُمَّ أَمَاتَهُۥ فَأَقْبَرَهُۥ
Thumma amatahu fa-aqbarah
له‌وه‌ودوا ده‌یمرێنێت و ده‌یخاته ناو گۆڕه‌وه‌.

80:22

ثُمَّ إِذَا شَآءَ أَنشَرَهُۥ
Thumma iza shaa-a ansharah
پاشان کاتێك بیه‌وێت زیندووی ده‌کاته‌وه‌.

80:23

كَلَّا لَمَّا يَقْضِ مَآ أَمَرَهُۥ
Kalla lamma yaqdi maa amarah.
به‌ڕاستی، ئه‌وه‌ی که خوا فه‌رمانی پێداوه هێشتا ئاده‌میزاد به‌جێی نه‌هێناوه‌.

80:24

فَلْيَنظُرِ ٱلْإِنسَٰنُ إِلَىٰ طَعَامِهِۦٓ
Falyanzuril insanu ilaa ta-amih
ده‌با ئاده‌میزاد سه‌یری خواردنه‌که‌ی بکات و سه‌رنجی بدات و بیری لێ بکاته‌وه‌.

80:25

أَنَّا صَبَبْنَا ٱلْمَآءَ صَبًّۭا
Anna sabab nalmaa-a sabba.
بێگومان ئێمه ئاومان بۆ دابارانده‌وه‌ته خواره‌وه‌، چۆن دابارینێت.

80:26

ثُمَّ شَقَقْنَا ٱلْأَرْضَ شَقًّۭا
Thumma sha qaqnal-arda shaqqa.
له‌وه‌ودوا زه‌ویمان بۆ له‌ت له‌ت به چه‌که‌ره‌ی ناسکی ڕووه‌ك.

80:27

فَأَنۢبَتْنَا فِيهَا حَبًّۭا
Fa ambatna feeha habba
ئینجا دانه‌وێڵه‌مان تێادا ڕوواند.

80:28

وَعِنَبًۭا وَقَضْبًۭا
Wa 'inabaw-wa qadba
هه‌روه‌ها ترێ و سه‌وزه‌مان.

80:29

وَزَيْتُونًۭا وَنَخْلًۭا
Wa zaitoonaw wanakh la'
هه‌روه‌ها زه‌یتوون و دارخورمایش.

80:30

وَحَدَآئِقَ غُلْبًۭا
Wa hadaa-iqa ghulba
باخچه‌ی ده‌وره‌دراو به دارخورما یان دره‌ختی تر، یاخود باخی چڕو پڕ.

80:31

وَفَٰكِهَةًۭ وَأَبًّۭا
Wa faki hataw-wa abba.
جۆره‌ها میوه‌، هاوڕێ له‌گه‌ڵ هه‌موو ئه‌و گژو گیایانه‌ی که خواکرده و ماڵات ده‌یخوات له له‌وه‌ڕگاکاندا.

80:32

مَّتَٰعًۭا لَّكُمْ وَلِأَنْعَٰمِكُمْ
Mata'al-lakum wa li-an'amikum.
(هه‌موو ئه‌مانه ئاماده‌مان کردووه‌) تا خۆتان و ماڵاته‌کانتان سوودی لێ وه‌ربگرن.

80:33

فَإِذَا جَآءَتِ ٱلصَّآخَّةُ
Faiza jaa-atis saakhah.
جا کاتێك قیامه‌ت به‌رپا بوو به‌هۆی ده‌نگێکی به‌هێزی گوێ کپ که‌ره‌وه‌.

80:34

يَوْمَ يَفِرُّ ٱلْمَرْءُ مِنْ أَخِيهِ
Yauma yafir-rul mar-u min akheeh
ئه‌و ڕۆژه (هێنده سامناکه‌) برا له‌ده‌ست براکه‌ی هه‌ڵدێت و ڕاده‌کات و خۆی لێ ده‌شارێته‌وه‌.

80:35

وَأُمِّهِۦ وَأَبِيهِ
Wa ummihee wa abeeh
هه‌روه‌ها له‌ده‌ست دایك و باوکی...

80:36

وَصَٰحِبَتِهِۦ وَبَنِيهِ
Wa sahi batihee wa baneeh.
له‌ده‌ست هاوسه‌رو کوڕه‌کانی...

80:37

لِكُلِّ ٱمْرِئٍۢ مِّنْهُمْ يَوْمَئِذٍۢ شَأْنٌۭ يُغْنِيهِ
Likul limri-im-minuhm yaumaa-izin shaa nuy-yughneeh
له‌و ڕۆژه‌دا هه‌رکه‌سێك له‌وانه ئه‌وه‌نده سه‌رگه‌رمی کێشه‌ی خۆیه‌تی، ناتوانێت فریای که‌سی تر بکه‌وێت.

80:38

وُجُوهٌۭ يَوْمَئِذٍۢ مُّسْفِرَةٌۭ
Wujoo huny-yauma-izim-musfira;
له‌و ڕۆژه‌دا ڕووخسارانێك گه‌ش و جوان و ڕوون و شادن.

80:39

ضَاحِكَةٌۭ مُّسْتَبْشِرَةٌۭ
Dahi katum mustab shirah
ده‌م پێکه‌نینن، مژده و شادییان لێ ده‌دره‌وشێته‌وه‌.

80:40

وَوُجُوهٌۭ يَوْمَئِذٍ عَلَيْهَا غَبَرَةٌۭ
Wa wujoohuy yauma-izin 'alaiha ghabar a
له‌و ڕۆژه‌دا ڕووخسارانێکیش هه‌ن که گژو تاڵ و تۆزاوی و په‌ست غه‌مگینن.

80:41

تَرْهَقُهَا قَتَرَةٌ
Tarhaquha qatarah.
دێزی و ڕه‌شی و تاریکی دایپۆشیوون.

80:42

أُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْكَفَرَةُ ٱلْفَجَرَةُ
Ulaa-ika humul-kafa ratul-fajarah.
ئا ئه‌وانه بێ باوه‌ڕو خوانه‌ناس و تاوانبارو گوناهکاره‌کانن.
Share: