بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
عَبَسَ وَتَوَلَّىٰٓ
'Abasa wa tawallaa.
Йөзен чытты һәм төмсәләнеп борылды.
أَن جَآءَهُ ٱلْأَعْمَىٰ
An jaa-ahul 'a-maa
Аңа сукыр ибнү өммү Мәктүм килгән вакытта. (Бер- вакыт Мухәммәд г-м, кураешларның олугълары вә байлары илә сөйләшеп аларны иманга өндәп утырганда ибнү өммү Мәктүм килеп Мухәммәд г-мнең мәшгуль икәнен белмичә, йә Мухәммәд миңа Коръән укысаңчы, диде. Мухәммәд г-м кураешларның иманга килүләрен өмет итеп утырганлыктан мәҗлесне бүләсе килмичә, ибнү өммү Мәктүмгә йөзен чытты һәм аңардан борылды. Соңра Аллаһ ошбу сүрәне иңдереп расүлне шелтә кылды. Шуннан соң Мухәммәд г-м ибнү өммү Мәктүмне һәрвакыт хөрмәтли торган булды.)
وَمَا يُدْرِيكَ لَعَلَّهُۥ يَزَّكَّىٰٓ
Wa maa yudreeka la'allahu yaz zakkaa.
Сиңа нәрсә белдерде ягъни ул кураешлар илә сөйләшүме яки Коръән өйрәтүме яхшы икәнен кайдан белдең, шаять ибнү өммү Мәктум синнән Коръән укырга өйрәнеп гөнаһлардан яки батыл диннән пакьләнер.
أَوْ يَذَّكَّرُ فَتَنفَعَهُ ٱلذِّكْرَىٰٓ
Au yaz zak karu fatanfa 'ahuz zikraa.
Яисә Коръән белән вәгазъләнер дә, вәгазь аңа файда бирер.
أَمَّا مَنِ ٱسْتَغْنَىٰ
Amma manis taghnaa
Әмма берәү байлыгына таянып хак динне кирәксенмәсә һәм Аллаһуга гыйбадәт кылудан баш тартса,
فَأَنتَ لَهُۥ تَصَدَّىٰ
Fa-anta lahu tasaddaa
син аңа таба борыласың һәм сүзенә колак саласың.
وَمَا عَلَيْكَ أَلَّا يَزَّكَّىٰ
Wa ma 'alaika allaa yaz zakka.
Сиңа нинди зарар бар ул кешенең мөшриклектән һәм гөнаһтан пакьләнмәвеннән?
وَأَمَّا مَن جَآءَكَ يَسْعَىٰ
Wa amma man jaa-aka yas'a
Вә әмма берәү ашыгып сиңа килсә,
وَهُوَ يَخْشَىٰ
Wahuwa yakhshaa
Раббысыннан курыккан хәлдә,
فَأَنتَ عَنْهُ تَلَهَّىٰ
Fa-anta 'anhu talah haa.
син аңардан борылып башкалар илә мәшгуль буласың.
كَلَّآ إِنَّهَا تَذْكِرَةٌۭ
Kalla innaha tazkirah
Юк, алай кирәкмәс, тәхкыйк ул Коръән кешегә файдалы вә зарарлы нәрсәләрнең һәммәсен сөйлидер.
فَمَن شَآءَ ذَكَرَهُۥ
Faman shaa a zakarah
Теләгән кеше Коръәнне аңлап гыйбрәтләнсен, аның белән гамәл кылып төзәлсен һәм туры юлны тапсын! (Димәк, Коръән белән вәгазьләнүне, Коръәндәге Аллаһ хөкемнәре белән танышуны һәм аның белән гамәл кылуны һичнәрсәгә алыштырырга ярамый).
فِى صُحُفٍۢ مُّكَرَّمَةٍۢ
Fi suhufim mukar rama
Ул Коръән хөрмәтле сәхифәләрдәдер.
مَّرْفُوعَةٍۢ مُّطَهَّرَةٍۭ
Marfoo'atim mutah hara
Хөрияте бик югары, хатадан бик пакь.
بِأَيْدِى سَفَرَةٍۢ
Bi'aidee safara
Язучы фәрештәләр кулындадыр.
كِرَامٍۭ بَرَرَةٍۢ
Kiraamim bararah.
Ул фәрештәләр Аллаһ хозурында хөрмәтлеләр вә бик итагатьлеләр.
قُتِلَ ٱلْإِنسَٰنُ مَآ أَكْفَرَهُۥ
Qutilal-insanu maa akfarah.
Ләгънәт төшкән кеше ни гаҗәп көфран нигъмәттә ифрат кылучыдыр, ягъни бик каты көферлек кыладыр!
مِنْ أَىِّ شَىْءٍ خَلَقَهُۥ
Min aiyyi shai-in Khalaq
Аллаһ аны ни нәрсәдән яратты соң?
مِن نُّطْفَةٍ خَلَقَهُۥ فَقَدَّرَهُۥ
Min nutfah; khalaqahu faqad-darah.
Мәни суыннан бит! Кешене яратты да, аның әгъзасын, гомерен һәм ризыкларын чикләде.
ثُمَّ ٱلسَّبِيلَ يَسَّرَهُۥ
Thummas sabeela yas-sarah
Соңра хак юлны табарга мөмкинлек бирде ягъни гакыл, фикер бирде һәм китап иңдереп, пәйгамбәр күндереп туры юлны күрсәтте.
ثُمَّ أَمَاتَهُۥ فَأَقْبَرَهُۥ
Thumma amatahu fa-aqbarah
Соңра аны үтерде дә кабергә куйды, ягъни хайваннар кеби җир өстенә ташламады.
ثُمَّ إِذَا شَآءَ أَنشَرَهُۥ
Thumma iza shaa-a ansharah
Соңра теләгән вакытында тергезеп кубарыр аны.
كَلَّا لَمَّا يَقْضِ مَآ أَمَرَهُۥ
Kalla lamma yaqdi maa amarah.
Юк, әле алай була торып та, Аллаһ әмерләрен җиренә җиткермәде.
فَلْيَنظُرِ ٱلْإِنسَٰنُ إِلَىٰ طَعَامِهِۦٓ
Falyanzuril insanu ilaa ta-amih
Кеше карасын ашаган ризыгына.
أَنَّا صَبَبْنَا ٱلْمَآءَ صَبًّۭا
Anna sabab nalmaa-a sabba.
Тәхкыйк Без аңа суны чын кою белән койдык.
ثُمَّ شَقَقْنَا ٱلْأَرْضَ شَقًّۭا
Thumma sha qaqnal-arda shaqqa.
Соңра җирне чын яру илә ярдык та,
فَأَنۢبَتْنَا فِيهَا حَبًّۭا
Fa ambatna feeha habba
ул җирдә иген бөртекләрен үстердек.
وَعِنَبًۭا وَقَضْبًۭا
Wa 'inabaw-wa qadba
Йөземне вә җыеп алган коры җимешләрне,
وَزَيْتُونًۭا وَنَخْلًۭا
Wa zaitoonaw wanakh la'
дәхи зәйтүн, хөрмә агачларын үстердек.
وَحَدَآئِقَ غُلْبًۭا
Wa hadaa-iqa ghulba
Дәхи күп агачлы бакчаларны,
وَفَٰكِهَةًۭ وَأَبًّۭا
Wa faki hataw-wa abba.
дәхи төрле җимешләрне вә печәннәрне үстердек.
مَّتَٰعًۭا لَّكُمْ وَلِأَنْعَٰمِكُمْ
Mata'al-lakum wa li-an'amikum.
Күп нәрсәләр үстердек үзегез һәм хайваннарыгыз файдалану өчен.
فَإِذَا جَآءَتِ ٱلصَّآخَّةُ
Faiza jaa-atis saakhah.
Һәркайчан колакны тондыручы каты сур тавышы килсә.
يَوْمَ يَفِرُّ ٱلْمَرْءُ مِنْ أَخِيهِ
Yauma yafir-rul mar-u min akheeh
Ул көндә кеше качар карендәшләреннән.
وَأُمِّهِۦ وَأَبِيهِ
Wa ummihee wa abeeh
Һәм анасыннан вә атасыннан.
وَصَٰحِبَتِهِۦ وَبَنِيهِ
Wa sahi batihee wa baneeh.
Һәм хатыныннан вә балаларыннан качар.
لِكُلِّ ٱمْرِئٍۢ مِّنْهُمْ يَوْمَئِذٍۢ شَأْنٌۭ يُغْنِيهِ
Likul limri-im-minuhm yaumaa-izin shaa nuy-yughneeh
Алардан һәм кеше өчен бардыр кыямәт көнендә аны мәшгуль итәрлек каты эшләр.
وُجُوهٌۭ يَوْمَئِذٍۢ مُّسْفِرَةٌۭ
Wujoo huny-yauma-izim-musfira;
Ул көндә кайбер йөзләр якты,
ضَاحِكَةٌۭ مُّسْتَبْشِرَةٌۭ
Dahi katum mustab shirah
көлүче, шатланучыдыр.
وَوُجُوهٌۭ يَوْمَئِذٍ عَلَيْهَا غَبَرَةٌۭ
Wa wujoohuy yauma-izin 'alaiha ghabar a
Вә ул көндә кайбер йөзләрдә караңгылык тузан булыр.
تَرْهَقُهَا قَتَرَةٌ
Tarhaquha qatarah.
Ул йөзләрне каралык вә караңгылык каплар.
أُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْكَفَرَةُ ٱلْفَجَرَةُ
Ulaa-ika humul-kafa ratul-fajarah.
Бу кара йөзле кешеләр көфран нигъмәт кылучы һәм Аллаһуга итагать итмәүче кешеләрдер.
Мәккә
